Ας ιδιωτικοποιηθούν τα πάντα, ας ιδιωτικοποιηθεί η θάλασσα και ο ουρανός, ας ιδιωτικοποιηθεί το νερό και ο αέρας, ας ιδιωτικοποιηθεί η Δικαιοσύνη και ο Νόμος, ας ιδιωτικοποιηθεί και το περαστικό σύννεφο, ας ιδιωτικοποιηθεί το όνειρο, ειδικά στην περίπτωση που γίνεται την ημέρα και με τα μάτια ανοιχτά. Και σαν κορωνίδα όλων των ιδιωτικοποιήσεων, ιδιωτικοποιήστε τα Κράτη, παραδώστε επιτέλους την εκμετάλλευση υμών των ιδίων σε εταιρίες του ιδιωτικού τομέα με διεθνή διαγωνισμό. Διότι εκεί ακριβώς βρίσκεται η σωτηρία του κόσμου… Και μια και μπήκατε στον κόπο, ιδιωτικοποιήστε στο φινάλε και την πουτάνα την μάνα που σας γέννησε.

Ζοζέ Σαραμάγκου

26.4.13

Το χρήμα: Σύντομη ιστορική αναδρομή


Οπως η εμπορευματική παραγωγή δεν υπήρχε πάντα ούτε θα υπάρχει πάντα, έτσι και το χρήμα δεν υπήρχε και δε θα υπάρχει πάντα.

Για να εμφανιστεί το χρήμα έπρεπε η εμπορευματική παραγωγή και η ανταλλαγή να περάσει μέσα από μια μακρόχρονη ιστορική διαδικασία.

Ετσι, στη μεγάλη αλυσίδα των εμπορευμάτων που έπαιζαν το ρόλο του εμπορεύματος - ισοδύναμου, ο χρυσός είναι ο τελευταίος κρίκος.

Βαθμιαία ο χρυσός πήρε μια ιδιαίτερη θέση στον κόσμο των εμπορευμάτων. Αρχισε να παίζει το ρόλο του εμπορεύματος - ισοδύναμου.

Τι είναι το εμπόρευμα - ισοδύναμο

Το εμπόρευμα που χρησιμοποιείται ως πρότυπο για την έκφραση της αξίας των άλλων εμπορευμάτων, λέγεται εμπόρευμα - ισοδύναμο. Το εμπόρευμα - ισοδύναμο στην αναπτυγμένη του μορφή είναι ακριβώς το χρήμα. Αλλά πριν εμφανιστεί το χρήμα, το εμπόρευμα - ισοδύναμο πέρασε ένα μακρόχρονο ιστορικό προτσές.

Σε διάφορες εποχές οι διάφοροι λαοί χρησιμοποιούσαν σαν γενικό ισοδύναμο, τα ζώα, τα δημητριακά, τα γουναρικά, τα μέταλλα, τα κοσμήματα κλπ.

Ορισμένες φορές χρησιμοποιούσαν σαν γενικό ισοδύναμο και ζωντανό εμπόρευμα, το δούλο, όπου 1 δούλος ισοδυναμούσε με 5 ταύρους.

Τα ευγενή μέταλλα
Ο χρυσός δεν είναι από τη φύση του χρήμα. Εγινε τέτοιο στη διάρκεια ενός μακρόχρονου ιστορικού προτσές ανάπτυξης της εμπορευματικής παραγωγής, της ανταλλαγής και των μορφών της αξίας.

Η μακρόχρονη πείρα έδειξε ότι τα ευγενή μέταλλα είναι τα πιο κατάλληλα για τις ανάγκες της εμπορευματικής κυκλοφορίας, γιατί έχουν τις παρακάτω ιδιότητες:

Ομοιογένεια. Οποιο μέγεθος και να έχουν ποιοτικά δε διαφέρουν μεταξύ τους.

Φορητότητα. Μεγάλη συμπυκνωμένη αξία στο χρυσό που επιτρέπει τη διατήρηση και τη μεταφορά από τόπο σε τόπο.

Διαιρετότητα. Μπορεί να διαιρεθεί σε πολλά κομμάτια χωρίς να χάνει μέρος του περιεχομένου του.

Διατηρησιμότητα. Δεν οξειδώνεται και δε χάνει την αξία του.

Οι βασικές μορφές της αξίας του εμπορεύματος
α) Απλή ή τυχαία μορφήΑυτή συμβολίζεται ως εξής: Ε - Ε, (εμπόρευμα - εμπόρευμα). Για παράδειγμα, 1 τσεκούρι είναι ίσο με 20 κιλά σιτάρι. Αυτή είναι η σχετική μορφή, ή η ισοδύναμη μορφή.

β) Ολική ή αναπτυγμένη μορφή. Η ανάπτυξη του κοινωνικού καταμερισμού της εργασίας και ύστερα από τον πρώτο κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας, το ξεχώρισμα της κτηνοτροφίας από τη γεωργία, οδήγησε στην εμφάνιση της ολικής μορφής του εμπορεύματος. Για παράδειγμα, 1 πρόβατο είναι ίσο με 40 κιλά σιτάρι, ή με 2 τσεκούρια, ή με 3 γραμμάρια χρυσού, κλπ. και μ' αυτή την αναλογία ανταλλάσσονται μεταξύ τους. Δηλαδή 40 κιλά σιτάρι είναι ίσα με 2 τσεκούρια, κλπ. Εδώ δημιουργούνται δυσκολίες στην ανταλλαγή, αφού δεν υπάρχει ακόμη ένα γενικό ισοδύναμο.

γ) Γενική μορφή. Με τον δεύτερο κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας, το ξεχώρισμα της βιοτεχνίας από τη γεωργία γίνεται το πέρασμα στη γενική μορφή του εμπορεύματος, όπου π.χ. 40 κιλά σιτάρι είναι ίσα με 1 πρόβατο, ή 20 μέτρα πανί είναι ίσα με 1 πρόβατο, ή 2 τσεκούρια είναι ίσα με 1 πρόβατο, ή 3 γραμμάρια χρυσού είναι ίσα με 1 πρόβατο, κλπ.

«Τα εμπορεύματα εκφράζουν τώρα τις αξίες τους:
1. Απλά, γιατί τις εκφράζουν με ένα μοναδικό εμπόρευμα.
2. Ενιαία, γιατί τις εκφράζουν με το ίδιο εμπόρευμα.
3. Η μορφή της αξίας τους είναι απλή και κοινή, και γι' αυτό γενική».1

δ) Η πληθώρα των εμπορευμάτων ως γενικό ισοδύναμο ήρθε σε αντίθεση με τις ανάγκες της αγοράς, που απαιτούσε το πέρασμα στη χρηματική μορφή τής αξίας: Ετσι 40 κιλά σιτάρι είναι ίσα με 3 γραμμάρια χρυσού, ή 20 μέτρα πανί είναι ίσα με 3 γραμμάρια χρυσού ή 4 πρόβατα είναι ίσα με 3 γραμμάρια χρυσού ή 2 τσεκούρια είναι ίσα με 3 γραμμάρια χρυσού κλπ.

Τώρα η αξία όλων των εμπορευμάτων εκφράζεται με την αξία χρήσης του χρυσού που έγινε γενικό ισοδύναμο. Το χρήμα, επομένως, είναι το γενικό ισοδύναμο ανταλλαγής των εμπορευμάτων στην αγορά.

1. Κ. Μαρξ: «Το Κεφάλαιο», τ. 1, σελ. 79.

Του
Γιώργου ΠΟΛΥΜΕΡΙΔΗ

Πηγή: Ριζοσπάστης

2 σχόλια:

  1. Τάδε έφη ο Bertrand Russell, εν έτει 1943 ("Ένα σκιαγράφημα πνευματικών σκουπιδιών"):

    "Στην οικονομική σφαίρα υπάρχουν πολλές διαδεδομένες προκαταλήψεις. Γιατί οι άνθρωποι εκτιμούν τόσο το χρυσάφι και τους πολύτιμους λίθους; Όχι απλώς λόγω σπανιότητας, υπάρχουν κάποια στοιχεία που αποκαλούνται "σπάνιες γαίες", τα οποία είναι σπανιότερα από το χρυσάφι αλλά κανένας δεν θα δώσει γι'αυτά ούτε δεκάρα, εκτός από λίγους επιστήμονες. Υπάρχει μια θεωρία για την οποία πολλά μπορεί να μπει κανείς, σύμφωνα με την οποία το χρυσάφι και οι πολύτιμοι λίθοι έγιναν αρχικά περιζήτητα λόγω των υποτιθέμενων μαγικών ιδιοτήτων τους. Τα λάθη των κυβερνήσεων της νεώτερης εποχής δείχνουν ότι αυτή η αντίληψη επιβιώνει ακόμη μεταξύ ανθρώπων που υποτίθεται ότι είναι πρακτικοί και προσγειωμένοι. Στο τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου συμφωνήθηκε να πληρώσει η Γερμανία τεράστια ποσά στην Αγγλία και την Γαλλία. Με τη σειρά οι χώρες αυτές θα πλήρωναν τεράστια ποσά στις Η.Π.Α. Όλοι σκέφτηκαν να πληρωθούν σε χρήμα και όχι σε αγαθά. Οι "πρακτικοί" δεν πρόσεξαν ότι δεν υπήρχε αυτό το ποσό των χρημάτων σε ολόκληρο τον κόσμο. Επίσης δεν σκέφτηκαν ότι το χρήμα είναι άχρηστο αν δεν χρησιμοποιείται για να αγοραστούν αγαθά. Επειδή δεν ήθελαν να το χρησιμοποιήσουν με αυτόν τον τρόπο, ήταν σε όλους άχρηστο. Υποτίθεται ότι το χρυσάφι έχει κάποια μυστική ιδιότητα και αξίζει τον κόπο να το ξεθάβουμε στο Τράνσβααλ και μετά να το χώνουμε ξανά στα υπόγεια θησαυροφυλάκια των τραπεζών της Αμερικής. Στο τέλος, βέβαια, οι χώρες που χρωστούσαν δεν είχαν άλλο χρήμα και, εφόσον δεν τους επιτρεπόταν να πληρώσουν με αγαθά, χρεοκόπησαν. Η Μεγάλη Ύφεση ήταν άμεση συνέπεια της αντίληψης ότι το χρυσάφι έχει μαγικές ιδιότητες. Ενδέχεται μια παρόμοια δεισιδαιμονία να έχει εξίσου βλαβερές συνέπειες μετά το τέλος του παρόντος πολέμου" (σ.σ. του Β' Παγκοσμίου).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τα αρθρα αυτά ειναι εκλαικευμένες και σύντομες αναλύσεις των βασικών κεφαλαίων και θεμάτων του Κεφαλαίου του Μαρξ.

    Το παρόν άρθρο εξηγεί σύντομα μεν αλλά με σαφήνεια τί ειναι το εμπόρευμα-ισοζύγιο.

    Δεν νομίζω πως το Κεφάλαιο και οι κατόχοι του, μαζεύουν το χρυσάφι επειδη πιστευουν πως εχει μαγικες ιδιοτητες. Το μαζευουν γιατι εχει ισοδύναμη ανταλλακτική αξία ακόμη εφόσον αυτή η αξία καθορίζεται από την αξία και των μετοχών.

    Να διευρωτηθούμε γιατί η Γερμανία έχει μαζέψει "όλο το χρυσαφι του κόσμου" που λέει ο λόγος, στα θησαυροφυλάκια της και γιατί στο τελος της μέρας δεν θα της καιγεται μία αν εξαφανιστει το ευρω απο προσωπου γης....

    Σεβομαι τον Ρασσελ αλλά προτιμω την επιστήμη της πολιτικής οικονομίας για τα οικονομικά θεματα. Επισης θα ήταν καλό οι φιλοσοφοι και φιλοσοφούντες να μην μετατρεπονται σε κομπογιαννιτες ερμηνευτες για πασαν νοσον και μαλακιαν...:)

    Το χρυσαφι δεν αποτελει δεισιδαιμονια. Ρωτα και τους τοκογλύφους χρυσοχούς που το αγοραζουν με το κιλό σε χαμηλες τιμές και το πουλούν στο εξωτερικό στις διπλάσιες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή